تم مت گالا 2020 اعلام شد

تمی که امسال موزه هنر متروپولیتن با عنوان  "duration about time: fashion and" برای مت گالا 2020 در نظر گرفته است به تاریخ فشن در زمان اشاره دارد. Wendy Yu کیوریتور از "تفاوت های ظریف و بی انتها" صحبت کرده است. "تصویرسازی دوباره تاریخ فشن که قطعه قطعه، ناپیوسته و ناهمگن است."

سال 2020 گویی نقطه عطف تاریخ موزه هنر متروپولیتن به حساب می آید. موسسه نیویورک، سالگرد 150 مین سال تاسیس مت گالا را با سری نمایشگاه ها و شاهکارهای تاریخ جشن خواهد گرفت. در راستای تم مت گالا 2020، Met  اعلام کرد که نمایشگاه امسال، گلچینی از تاریخ 150 ساله فشن را به نمایش خواهد گذاشت.

سرپرست فعلی کیوریتوری موزه متروپولیتن،آندره بولتون، براساس فیلم "Orlando" از "سالی پاتر" که درباره سفر در زمان بود و از نام یکی از آثار ویرجینیا وولف برداشته شده بود، تم مت گالا 2020 را گرفته است.  او می گوید «در این فیلم تیلدا سویینتون با لباس فرانسوی قرن هجدهمی، وارد هزارتویی می شود و زمانی که از آن عبور می کند، لباسش تغییر کرده و به لباس های قرن نوزده شبیه می شود. این صحنه خارق العاده است و این ایده از همان جا می آید.»

شبح-راویِ آثار ویرجینیا وولف که در کتاب های با تم زمان او مانند "اورلاندو"، "خانم دالووی" و "به سوی فانوس دریایی" دیده می شود، در نمایشگاه مت گالا 2020 قرار است به نمایش درآید. هانری برگسون، فیلسوف فرانسوی، مساله دیرند  duration در زمان را مطرح کرده است. زمان جاری، انباشت و غیرقابل تفکیک بودن زمان، همچنین داستان کوتاهی از مایکل کانینگهام، نویسنده رمان "ساعتها" که خوانشی پست مدرن از خانم دالووی وولف است، در کاتالوگ 2020 نمایشگاه، خواهد بود.

بولتون می گوید: "موضوعی که درباره ایده زمان از نگاه وولف مرا جذب می کند، مسئله پیوست و تسلسل در بحث زمان است." شبیه به آن چه برگسون فرانسوی می گوید. " هیچ آغاز، میانه و پایانی وجود ندارد. تنها یک میانه ی بزرگ است و من نیز همین احساس را در رابطه با فشن دارم. فشن همین زمانِ حال است."

درفیلمی که به یاد کارل لاگرفلد مرحوم، در ماه ژوئن پخش شد، کارل می گوید : "اولین چیزی که وقتی به یک دوره خاصی نگاه می کنید و درباره مثلا قرن 18 فکر می کنید ، لباس ها هستند و نه معماری و چیزهای دیگری."

ماجرایی که بولتون برای این نمایشگاه به راه انداخته، باعث می شود که به شکل کاملا متفاوت،  پیوسته و سلسله وار و نه قطعه قطعه شده، نگاهی به آغاز صنعت مد و طراحی لباس ، فشن و تاریخچه آن بیندازیم.

نمایشگاه مت گالا 2020 در دو بخش یا به عبارتی  دو بازه زمانی  برگزار خواهد شد و این مسئله  به خاطر زمان بندی تنظیم شده از سال 1870 تا 2020 که بازه زمانی مدرن شده و مدرنیته شدن است، خیلی منطقی و عقلانی است. بخش اول مت گالا 2020 به شکل و ظاهر سیاه برمی گردد و بخش دوم براساس توضیحات کیوریتور، بخش "ضد گاهشماری" است.

مکس هولین، مدیر مت گالا، در نشست خبری که در باره موضوع تم مت گالا 2020 داشته است، گفته : "این نمایشگاه ذات زودگذر فشن را در نظر می گیرد.  "فلش بک" و "÷" را به کار برده تا نشان دهد که هر دو مفاهیم می توانند خطی و همچنین دایره ای باشند."

انچه که پیداست نگاه بولتون به "برابری در زمان" است. او معتقد است که مقایسه و تطبیق دو طراح از دو دوره متفاوت، همچنین مقایسه دو طراح از یک دوره که یکی از آن ها موفق شده و دیگری موفقیت آنچنانی نداشته است مانند شانل و پاتو در دهه 20 میلادی و نمونه های دیگر که یکی از آن ها موفقیت چشمگیری داشته و دیگری ن ، و این مسئله می تواند جالب و قابل تفکر باشد.

در واقع قصد بولتون از این نمایشگاه و انتخاب این تم، کشف کردن راز میان طراحان موفق و ناموفق است. معمای طرح های این هنرمندان در طول تاریخ از طریق شکل ها، موتیف ها، متریال به کار رفته و همچنین الگوها و تکنیک ها حل شود. مایکل بولتون شخصا به الکساندر مک کویین علاقه ویژه ای دارد و از نگاه او دامن "بامستر" که در سال 1995 توسط مک کویین طراحی شد، نسخه رادیکال لباس سیاه پرنسس اواخر سال  1870 است و این تاثیر گذاری ها و تاثیر پذیری ها می تواند جالب توجه باشد و تعمق در آن، مسئله زمان را برایمان قابل لمس تر می کند.

نمایشگاه مت گالا 2020 در تاریخ 7 می برگزار خواهد شد و تا 7 سپتامبر ادامه خواهد داشت. بولتون برای طراحی صحنه و ویژال با اس دِولین (Es Devlin) همکاری خواهد کرد؛ کسی که در گذشته، طرح هایی با موضوعاتی شبیه تم مت گالا 2020 "درباره زمان" کار کرده است.

نگاهی بر فشن دهه 60 میلادی (قسمت اول)

دهه 60 میلادی دوره اتفاقات مهم تاریخ است. در این دوره، جان اف کندی به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شد و سه سال بعد از آن در سال 1963 ترور شد. درگیری های غیرنظامی ایالات متحده آمریکا و شوروی به اوج خود رسید. جنگ سرد همچنان ادامه داشت و درگیری های جنگ سرد به آلمان نیز راه پیدا کرد و باعث شد دیوار برلین، آلمان را به دو بخش شرق و غرب تقسیم کند. 

مارتین لوترکینگ نیز در اوایل دهه 60 میلادی بود که جمله معروف "من رویایی دارم" را بیان کرد و بعنوان رهبر جنبش حقوق مدنی آمریکایی های آفریقایی تبار، فعالیتش را ادامه داد و در دوران اوج خود یعنی  در سال 1968 به قتل رسید. ولی قتل مارتین نتوانست جلوی کارهای اینده گر او را بگیرد چرا که سخنرانی های مارتین تاثیر خود را گذاشته بود و نگاه به سیاه پوستان را در جامعه تغییر داده بود، به طوری که "سیدنی پویتیر" بعنوان اولین بازیگر سیاه پوست موفق به کسب  جایزه اسکار در سال 1964 شد. در همین دهه، اولین نسل "بیبی بومر" ها  روی کار آمدند. نسلی که دغدغه جنگ نداشت و دوره رونق اقتصادی را تجربه کرده بود و نگاه ها را به مفاهیم مربوط به خانواده، اقتصاد، سیاست و فرهنگ و اجتماع را تغییر داد. از طرفی ماجراجویی های آمریکایی ها و شوروی ها در زمینه سفرهای فضایی، وارد فضای فرهنگی شد و همه جا بحث از سفر به آینده و زندگی برروی ماه بود تا جایی که تمامی این مباحث راه خود را به مدیوم های مختلف هنری از جمله نقاشی، عکاسی، سینما وهمین طور صنعت فشن باز کردند.

در دهه 60 بود که دیگر ایده "کلاسیک" مفهومی نداشت و جای خود را به "الان" و زمان حال داده بود. در حقیقت میتوان این گونه گفت که در دهه 60 میلادی بود که فشن وارد دوره جدیدی شد و از آن جوان ها شد. همین مسئله سبب شد که طراحان لباس در آن دوران نگاه تازه ای به نسل جدید داشته باشند و طراحی های خود را تغییر دهند.

تغییر سبک مجلات به سوی فشن جدید

 هنرمندانی همچون روی لیختنشتاین و اندی وارهول، نشانه های فرهنگ عامه مانند کمیک بوک ها و مواد مصرفی روزمره را وارد هنر کردند. از سوی دیگر هنرمندان دیگری مانند بریجیت رایلی و ویکتور وازارلی، (op art)  را مطرح کردند که آرام آرام وارد طراحی لباس و صنعت فشن دهه 60 میلادی شد. آن جا بود که مفهوم رنگ در فشن، نقش تازه ای گرفت و دیگر خنثی بودن معنایی نداشت.

(در قسمت دوم نگاهی بر فشن دهه 60، می توانید با طراحان دهه 60 و کارهای آن ها بیشتر آشنا شوید.)

همچنین در این دوره مجلاتی در زمینه فشن همچون مجلات honey  و Japanese seventeen  چاپ شد که کاملا به جوان ها می پرداخت. این مجلات پر از تصاویری از مدل هایی با لباس های کاغذی بود که با اشکال هندسی و در رنگ های مختلف طراحی شده بودند. به تدریج مجلات مشهور انگلیسی نیز شکل و شمایل خود را تغییر دادند، گرافیک جلد مجلات را از فرم کلاسیک خارج کردند و اغلب مطالب را به نسل جدیدِ به وجود آمده، اختصاص دادند. این تغییرات سبب شد که به تدریج مفهوم زیبایی و جوانی به طور کامل عوض شد و با شمایل اغواگرایانه و پخته زنان دهه 50 کاملا متفاوت باشد.

تاثیر رودیداهای سیاسی بر فشن دهه 60

رویدادهای سیاسی در دهه 60 بی تاثیر در روند فشن در این دهه نبود و به جرات می توان گفت که  تاثیر بسزایی در طراحی لباس و فشن دهه 60 داشت. برای مثال جنبش فمینیست ها که در سال 1963 با تاثیر از کتاب "The Feminin Mystique" از نویسنده آمریکایی بتی فریدان  شکل گرفت، سبب شد که لباس هایی با دور کمر تنگ طراحی نشوند و دامن های کوتاه، مری کوانت  طراح لباس انگلیسی، این آزادی بی حد و حصر را مجسم کرد.

 از سوی دیگر جنبش همجنس خواهان در این دوره در ابعاد مختلفی شکل گرفت که در پوشاک نیز خود را نشان داد. فعالان جنبش حقوق همجنس خواهی و هیپی ها، در مقابل رسمی بودن پوششِ به اصطلاح خیابانی نسل قبل ایستادگی کردند و لباسهای گشاد و راحت تری را برای خود انتخاب کردند که در قسمت سوم مقاله، با جزئیات بیشتری به تغییرات لباس زنان در دهه 60 میلادی خواهیم پرداخت. 

سیاه پوست ها دنیای فشن را به دست گرفتند

دهه 60 میلادی دهه تمرکز بر تنوع نژادی و قومی و بازنگری آن ها بود. دقیقا همان طور که لیونارد هولزر  که به Baby Jane معروف بود، در جایی اشاره کرده: "دیگر طبقه بندی نژادی و قومی وجود ندارد. همه یکسان هستند." 

 Paulin trigere  با یک مدل سیاه پوست لباس هایش را به نمایش گذاشت. در سال 1966 تصویرDonyale Lune  آفریقایی-آمریکایی بر روی جلد مجله Vogue  رفت. همچنین در سال 1969 در تیتر مجله Life  نوشته شد: "مدل های سیاه پوست مرکز صحنه را به دست گرفتند."

یکی از مهم ترین رویدادهای اجتماعی و فرهنگی دهه 60 میلادی مربوط به مهمانی ترومن کاپوتی بود که به مهمانی قرن معروف شد. او در این مهمانی بالماسکه با ماسک های سیاه و سفیدی که طراحی کرده بود، سعی داشت تا این مفهوم را برساند که دیگر سیاه و سفید و همچنین دسته بندی طبقاتی بالا شهر و پایین شهر وجود ندارد. 

به تدریج فشن دهه 60 بر نوع پوشش افراد مشهور تاثیر گذاشت. خواننده ها، بازیگران و سیاستمداران، شاهزاده الیزابت تورو، ملکه سیریکیت تایلند، دایان کارول قصد داشتند تا مفهومی به نام تازگی و جوانی را در جامعه و فرهنگ جا بیاندازند. 

با رشد رسانه و مخصوصا تلویزیون، مراسم عروسی افراد مشهور در رسانه ها به نمایش گذاشته شد. در مراسم عروسی محمدرضا پهلوی، فرح دیبا لباسی ازYSL   پوشید و بالینسیاگا (Balenciaga) برای ملکه فابیولای بلژیک، لباس طراحی کرد. همچنین ژاکلین کندی، همسر رییس جمهور جان اف کندی کاملا تحت تاثیر لباس پوشیدن آن زمان بود و حتی در رویدادهای مهم، لباس هایی را می پوشید که طراحان مشهور با توجه به فشن در آن زمان طراحی می کردند. برای مثال  کلاه مدل Pillbox  که بر پشت سرش قرار می گرفت، کاملا متفاوت از کلاه های سنتی زنان در قرون گذشته بود. تمامی این موارد سبب شد که وی به شمایلی از استایل جدید و تازه نفس فشن در دهه 60 تبدیل شود.

استایلیست پوشاک کیست؟

در یک جمله استایلیست پوشاک یک مشاور است که پوشاک مناسب برای مجلات مد، کمپین های تبلیغاتی چاپی و تلویزیونی، موزیک ویدئوها، اجرای کنسرت ها و حضور افراد معروف و مدل ها در مجامع عمومی و حتی افراد عادی را انتخاب می کند. معمولا استایلیست ها پوشاک بخشی از یک تیم بزرگ خلاق هستند که توسط مشتری انتخاب می شوند و در قالب گروهی متشکل از طراح مد، عکاس/کارگردان، استایلیست مو و آرایشگر برای پروژه ای با هدفی خاص فعالیت می کنند. استایلیست های سطح بالا مستقیما با طراحان لباس در ارتباط هستند تا پوشاک افراد معروف و مجلات مد را به طور سفارشی و خاص تولید کنند. یک استایلیست همچنین پوشاک بازیگران در فیلم های سینمایی، تلویزیون و تئاتر را نیز انتخاب می کند.

در ایران آمار چندانی در مورد استایلیست ها در دسترس نمی باشد اما برطبق سایت PayScale  در سال 2017 درآمد متوسط یک استایلیست در ایالات متحده ساعتی 17.70 دلار است که درآمدی در سطح متوسطی به شمار می رود.

در ایران متاسفانه این رشته به صورت آکادمیک در دانشگاه ها و مراکز علمی وجود ندارد و علاقه مندان می بایست در مراکز علمی خارج از کشور تحصیل نمایند. در ادامه تعدادی از معتبرترین مراکز علمی در این زمینه را معرفی می نماییم.

1-Central Saint Martins (London, UK)

این مرکز یکی از بخش های دانشگاه هنر لندن می باشد که به عنوان معتبرترین کالج های بین المللی در زمینه هنر و طراحی مطرح است. افراد مشهوری همچون الکساندر مک کوئین(Alexander McQueen) و پاول اسمیت از این مرکز فارغ التحصیل شده اند.

2- Kingston University (London, UK)

این دانشگاه مناسب برای کسانی است که می خواهند در یک شرکت بزرگ به عنوان طراح ارشد استخدام شوند. دانشجویان این دانشگاه پس از اتمام تحصیل به برندهای مطرح از قبیل آرمنی(Armani)، کلوین کلین(Calvin Klein)، تامی هیلفیگر(Tommy Hilfiger)، لاگوست، ماسیمو دوتی(Massimo Dutti)، باربری، H&M و... معرفی می شوند.

3- Antwerp Royal Academy of Fine Arts (Antwerp, Belgium)

دپارتمان فشن این مرکز در سال 1963 تاسیس شد. تمرکز اصلی این آکادمی بر آموزش مفهومی و تجربی قرار دارد. اگر شما علاقه مند به یادگیری به صورت تجربی و نوآورانه هستید، این مرکز برای شما مناسب است.

4-Parsons School of Design (New York, USA)

پارسونز از زمان تاسیسش در سال 1892، برنامه های دانشجویان و فارغ التحصیلانش را از طریق پنج مدرسه ارائه می دهد. این مرکز، تمرکز بر آموزش دقیق، تحقیق جامع و یادگیری مشارکتی مبتنی بر عمل دارد. افرادی مشهوری همچون دونا کاران و تام فورد فارغ التحصیلان این مجموعه هستند.

5-  Fashion Institute of Technology (New York, USA)

FIT آکادمی مد خوبی برای مهاجران است، که مایل به کار در برند های مطرح با سهم بازار بالا هستند، می باشد. در اینجا، دانشجویان به آرشیو دیجیتال نیویورک تایمز، WGSN(شبکه جهانی استایل) و برجسته ترین کتابخانه های مد و موزه های نیویورک دسترسی دارند. طراحان مشهوری همچون مایکل کورس و کلوین کلین در این موسسه تحصیل نموده اند.

6- London College of Fashion (London, UK)

این کالج ویژه دانشجویان را در 70 رشته، در مقاطع کارشناسی و بالاتر پذیرش می نماید. همچنین دارای 165 دوره کوتاه مدت در تمامی موضوعات حوزه مد و فشن می باشد.

7- Bunka Fashion College (Tokyo, Japan)

این کالج در سال 1923 تأسیس شد و در دهه 1960، توسط دانشجویانش که در پاریس حضور یافته بودند، به شهرت رسید. دفتر مرکزی کالج بونکا در شهر توکیو است و بیش از 70 شعبه در سراسر ژاپن دارد.

8-  Istituto Marangoni (Milan, Italy)

شعبه مرکزی این موسسه مد در شهر میلان است و دارای شعباتی در شهرهای فلورانس، پاریس، لندن، شانگهای و شنژن نیز می باشد. برخی از طراحان محبوب این صنعت از جمله فرانسیسکو روسو و دامنیکو دلچه در این مرکز تحصیل کرده اند.

9- Polimoda (Florence, Italy)

موسسه پلیمدا به عنوان Politecnico Internazionale della Moda در سال 1986 تاسیس شد. کارکنان اجرایی دارای تجارب عظیم در صنعت مد هستند. این موسسه پس از فارغ التحصیلی از میزان اشتغال 87٪ برخوردار است.

10-Paris, France) École supérieure des arts et techniques de la mode (

ESMOD اولین و قدیمی ترین کالج مد و فشن در فرانسه است که میزان اشتغال دانشجویان آن بیش از 90٪ است. کلاس ها به زبان انگلیسی و همچنین فرانسوی ارائه می شود. علاوه بر این، برنامه هایی را در 22 مرکز در 15 کشور برای دانشجویانی که مایل به تحصیل هستند ولی نمی توانند به پاریس بروند، دارد.

"های فشن" (HIGH FASHION) چیست؟

"های فشن" به معنای مد منحصر به فرد و سفارشی می باشد.های فشن، گران ترین و بالاترین سطح مد است که از ابتدا تا پایان با دست ساخته می شود، از مرغوب ترین  و گران ترین جناس در آن به کار می رود و اغلب پارچه های غیر معمول و با توجه شدید به جزئیات دوخته می شود.

این اصطلاح در ابتدا به تولیدات مردی انگلیسی به نام کارل فردریک ورث(Charles Frederick Worth)، که در اواسط قرن نوزدهم در پاریس فعالیت می کرد، به کار می رفت. در فرانسه مدرن، "های فشن" یک نام محافظت شده است که ممکن است به جز شرکتهایی که با برخی استانداردهای مشخص تعریف شده اند از آن استفاده نکنند. با این حال، این اصطلاح نیز به آسانی مورد استفاده قرار می گیرد تا همه لباس های سفارشی و خاص را لباس "های فشن" توصیف کنند، چه در پاریس و چه در پایتخت های دیگر مانند لندن، میلان، نیویورک و توکیو تولید شده باشد. در هر صورت، این اصطلاح می تواند به خانه های مد و یا طراحان مد که در ایجاد اصلاحات منحصر به فرد و روند مدرن موثراند نیز اشاره کند.

در فرانسه لغت haute couture که به معنای های فشن است توسط قانون و اتاق بازرگانی فرانسه که در پاریس قرار دارد محافظت می شود تا هر کسی از آن استفاده نکند و مجوز استفاده از این نام تنها به افرادی که صلاحت دارد داده می شود.

دربرخی از فیلم هایی که خط داستان آن مربوط به آینده می شود همچون مجموعه فیلم های عطش مبارزه (The Hunger Games) از لباس های "های فشن" برای بازیگران آن استفاده می شود.

در ایران، هنوز "های فشن " به درستی شناخته نشده و از این لغت کمتر استفاده می شود، معمولا تفاوتی بین "های فشن" و" فشن" قائل نمی شوند و اغلب آن را به عنوان فشن غیر عادی و یا از مدل های آن با عنوان مدل های غیر معمول یاد می کنند.